Al in 1972 publiceerde de Club van Rome, onder aanvoering van Europese wetenschappers, het rapport ‘Grenzen aan de groei’. Maar tot echt toekomstbestendig klimaatbeleid is Nederland nooit gekomen.

In de gebouwde omgeving zagen we de afgelopen jaren duurzaamheid vaak terug in een magere vorm van zonnepanelen en warmtepompen. Vaak ook nog eens met een achterliggend kapitalistisch motief; namelijk een snelle ‘return on investment.’

Logisch. Het had namelijk niet echt de aandacht van het grote publiek. Maar nu ontkomen we er in de dagelijkse realiteit niet meer aan. Iedere dag komt er nieuws naar buiten als het gaat over onderwerpen als stikstof, CO2, PFAS, energietransitie en onze schaarser wordende grondstoffen. Al deze onderwerpen komen ineens heel dicht bij elkaar wat het direct ook  complex maakt. Premier Rutte sprak in november zelfs over de ergste crisis binnen zijn loopbaan. Toch levert deze crisis een groot voordeel op: het creëren van een gezonde planeet staat, zeker met het definitief winnen van de Urgenda zaak in december, weer bovenaan de agenda. Concrete maatregelen zijn nu echt noodzakelijk om het land en de economie draaiende te houden.

Oorsprong

De problemen van nu ontstonden vanaf de industriële revolutie toen we massaal overstapten op milieubelastende bouwproducten zoals staal en beton. Daarnaast worden er steeds vaker aan veel bouwproducten chemische stoffen toegevoegd zodat ze goedkoper en sneller te verwerken zijn. Tel daarbij op dat we gebouwen slopen in plaats van ze te demonteren waarbij veel materialen vrijkomen die nagenoeg niet gerecycled (kunnen) worden (3%) en een sterk groeiende wereldpopulatie en je loopt uiteindelijk tegen een muur aan.

Transitie

Is er hoop zal je denken? Om deze blog positief af te sluiten: jazeker! Hoe? Door een stapje terug in de tijd te doen. Want tweehonderd jaar geleden was de bouw voornamelijk circulair georganiseerd. We gebruikten volledig onbewerkte bouwmaterialen zoals hout, leem en gebakken klei. Als we deze lessen uit het verleden combineren met de moderne technieken, inzichten en toepassingen van tegenwoordig dan zetten we een grote stap richting een toekomstbestendig bouw- en klimaatbeleid. Niet alleen bouwers, maar ook ontwikkelaars en architecten moeten dus mee, want zij bepalen de projectkaders, het ontwerp en de toe te passen bouwproducten.

Met een circulaire ontwikkel- en ontwerpfocus reduceer je de toepassing van nieuwe materialen, vervaardig je remontabele ontwerpen en pas je voornamelijk producten toe die hernieuwbaar zijn. Voorbeelden? Hout, vlas, hennep, bamboe, leem. Het voordeel van deze producten is dat ze CO2 opnemen én zorgen voor een comfortabeler binnenklimaat. En bouwen we meer met deze producten, dan hebben we er meer van nodig en zullen we er meer van moeten aanplanten. En dat neemt weer een hoop CO2 op. Een win-win-win situatie dus.

Kwalitatief maken we ook een stap; want de gebouwelementen produceren we onder gecontroleerde omstandigheden in de fabriek. Wat dat betreft hebben we een hele mooie innovatieve en duurzame toekomst voor ons liggen.